احتمالا تاکنون اصطلاحاتی مانند انتشار گازهای گلخانه‌ای و گرم شدن زمین یا «Global Warming» را زیاد شنیده‌اید، به ویژه که بسیاری از افراد گرمای بی‌سابقه هوا در تابستان را به این پدیده نسبت می‌دهند اما آیا می‌دانید منظور از گرم شدن زمین چیست؟ چرا چنین پدیده‌ای رخ می‌دهد و عوارض مهم آن چیست؟ در ادامه، به این سؤالات پاسخ می‌دهیم.
منظور از گرم شدن کره زمین چیست؟
گرمایش جهانی زمین که به آن گرمایش جهانی هم می‌گویند، فرایند گرم شدن طولانی‌مدت دمای کلی سیاره زمین است. اگرچه این فرایند برای مدت‌های طولانی ادامه داشته اما سرعت آن در صد سال گذشته به طرز قابل توجهی افزایش یافته است.
عوامل گرم شدن کره زمین
با افزایش جمعیت انسان‌ها روی کره زمین، حجم سوخت‌های فسیلی نیز بیشتر شده است. سوخت‌های فسیلی شامل زغال سنگ، نفت و گاز طبیعی می‌شوند. سوزاندن این سوخت‌ها چه از طریق احتراق خودروهای بنزینی و چه از طریق مصارف صنعتی یا خانگی باعث پدیده‌ای می‌شود که به آن اثر گلخانه‌ای می‌گویند.
اثر گلخانه‌ای در جو زمین زمانی رخ می‌دهد که پرتوهای نور خورشید به اتمسفر نفوذ می‌کنند اما وقتی که این گرما از سطح جو زمین منعکس می‌شود، نمی‌تواند به فضا بازگردد. گازهای حاصل از سوزاندن سوخت‌های فسیلی از خروج گرما از جو زمین جلوگیری می‌کنند. این گازهای گلخانه‌ای دی اکسید کربن، کلروفلوئوروکربن، بخار آب، متان و اکسید نیتروژن هستند. گرمای بیش از حد در جو زمین ناشی از ان گازها باعث می‌شود که میانگین دمای کره زمین در طول سال‌های مختلف افزایش یابد و پدیده‌ای به نام گرم شدن زمین را ایجاد کند.
مهمترین پیامدهای گرم شدن کره زمین
مهمترین پیامد گرم شدن زمین تغییرات اقلیمی یا آب و هوایی است. گاهی اوقات، تغییرات اقلیمی و گرم شدن زمین به جای هم استفاده می‌شوند اما این دو اصطلاح با یکدیگر تفاوت دارند. تغییرات اقلیمی به تغییر الگوهای آب و هوا و فصول رشد در سراسر جهان اشاره دارد. افزایش سطح آب دریا هم ناشی از گرمتر شدن دریاها و ذوب شدن قطعات یخ و یخچالهای طبیعی است.
گرمایش جهانی زمین باعث تغییرات اقلیمی می‌شود که به شکل سیل‌های گسترده و آب و هوای شدید خود را نشان می‌دهد و تهدیدی جدی برای زندگی ساکنان کره زمین است. دانشمندان همچنان درباره گرمایش جهانی و تأثیر آن بر زمین تحقیق می‌کنند.
راههای جلوگیری از گرم شدن زمین
گرمایش جهانی اتفاقی است که از سال‌های پیش شروع شده و سرعت گرفته است. برای اینکه این اتفاق سرعت کمتری پیدا کند، می‌توان از راهکارهای ساده‌ای بهره برد. برخی از مهمترین این راه‌ها عبارت‌اند از:
- زباله‌های خشک و تر را تفکیک کنید؛
- از وسایل نقلیه عمومی یا ماشین برقی به جای خودروهای بنزینی استفاده کنید؛
- مصرف سوخت‌های فسیلی را کاهش دهید یا به حداقل برسانید.
- از محصولاتی استفاده کنید که سازگار با محیط زیست هستند و پس از دور انداخته شده در محیط زیست تجزیه می‌شوند.
- از انرژی‌های تجدیدپذیر مانند انرژی بادی یا خورشیدی استفاده کنید. با نصب پنل‌های خورشیدی و بهره‌برداری از نیروگاه‌های تجدیدپذیر مانند نیروگاه بادی سنگان و نیروگاه خورشیدی فولاد مبارکه اصفهان می‌توان تولید گازهای گلخانه‌ای به ویژه دی اکسید کربن را به حداقل رساند تا سرعت گرم شدن زمین کاهش یابد.
کلام آخر
گرم شدن زمین که به آن گرمایش جهانی هم می‌گویند، پدیده‌ای است که بعد از انقلاب صنعتی شروع شد. این پدیده در سال‌های اخیر سرعت بیشتری داشته و مهمترین عامل افزایش سرعت رشد آن هم انتشار گازهای گلخانه‌ای و عدم مراقبت از محیط زیست است. با استفاده از راهکارهایی که در این مقاله از آنها نام بردیم و بهره‌برداری از انرژی‌های تجدیدپذیر می‌توان به کاهش سرعت فرایند گرمایش جهانی امیدوار بود. در این راه، نقش شرکت‌های فعال در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر مانند شرکت صنایع نیرو و انرژی پاک فولاد (صناپ) بیش از همه اهمیت دارد. این شرکت‌ها می‌توانند با پروژه‌های نیروگاهی خود به بهبود کیفیت هوای شهرها و مناطق مختلف کشور کمک کنند و در نهایت، در کاهش سرعت فرایند گرم شدن کره زمین نقش مؤثری داشته باشند.
