بسیاری از شرکت‌های خودروسازی دنیا اعلام کرده‌اند که تا ۱۰ سال آینده خط تولید خودروهای بنزینی و دیزلی خود را متوقف می‌کنند. قرار است به جای این خودروها ماشین‌های برقی وارد بازار شوند. در واقع، در آینده‌ای نه چندان دور مردم با خودروهایی رانندگی خواهند کرد که به جای باک بنزین، باتری‌هایی پر شده از انرژی را در خود جای داده‌اند. برای اینکه این اتفاق در کشور ما هم رخ دهد، باید زیرساخت‌های لازم برای استفاده از خودرو برقی از جمله زیرساخت‌های شارژ و یک صنعت باتری‌سازی قدرتمند داشته باشیم اما آیا صنعت باتری‌سازی در ایران قدرت لازم را دارد؟ چالش‌های پیش روی این صنعت چیست؟ چرا باید از صنعت باتری‌سازی در ایران حمایت شود؟ پاسخ این سؤالات را در ادامه بخوانید.
شرایط صنعت باتری‌سازی در جهان
تولید باتری‌های مناسب برای خودروهای برقی در ترویج استفاده از این خودروها نقش مهمی دارد. به همین علت، بسیاری از شرکت‌های خودروسازی در جهان علاوه بر توجه به پیشرفت فناوری خودروهای خود به فکر تولید باتری‌هایی با کارایی بالاتر هم هستند. بااین‌حال، ساخت باتری خودرو برای خودروهای عادی یا برقی همیشه با چالش‌هایی مواجه بوده است.
از یک سو، فلزات به کار رفته در باتری‌ها معمولا فلزاتی کمیاب و گران هستند یا استخراج آنها عواقب زیست‌محیطی بسیاری در پی دارد. از سوی دیگر، بازیافت فلزات موجود در باتری‌های استفاده شده هم کار ساده‌ای نیست. در حال حاضر، شرکت‌های خودروسازی و فعالان صنعت باتری‌سازی برای بازیافت فلزات باارزش باتری‌های مصرف شده برای ساخت باتری خودرو برقی هزینه‌های بسیاری می‌پردازند. در نتیجه، بازیافت فلزات موجود در این باتری‌ها هم چندان مقرون به صرفه نیست.
چالش‌های ساخت باتری خودرو برقی در ایران
چالش‌های پیش روی صنعت باتری‌سازی در ایران بی‌شباهت به مشکلات ساخت باتری در سایر کشورها نیست. در ایران هم باید ابتدا صنعت باتری‌سازی به خودکفایی لازم برسد تا بتوان به آینده این صنعت امیدوار بود. از جمله مشکلات پیش روی خودکفایی صنعت باتری‌سازی در ایران هم نبود منابع کافی برای ساخت باتری خودروهای برقی است. برای تولید این باتری‌ها به فلزاتی مانند لیتیوم و کبالت نیاز داریم. متأسفانه هنوز در ایران معدن لیتیومی که بتواند مقدار بالایی از این فلز را در اختیار باتری‌سازان بگذارد وجود ندارد. بنابراین، هنوز نمی‌توان گفت که صنعت باتری‌سازی در ایران به خودکفایی لازم رسیده است.
برخی از کارشناسان برای حل این مشکل استفاده از باتری‌های فلز- هوا به جای باتری‌های لیتیومی را پیشنهاد می‌کنند. این باتری‌ها از مواد سازگار با محیط زیست درست می‌شوند. از آن گذشته، می‌توانند مدت زمان بیشتری خودرو را در حال حرکت نگه دارند.
مشکل بعدی که در زمینه تولید باتری خودرو برقی در ایران وجود دارد نبود فناوری لازم است. در واقع، فناوری که در حال حاضر برای ساخت باتری‌های برقی ایرانی به کار می‌روند، هنوز به اندازه کافی رشد نکرده است. با پیشرفت این فناوری در کنار حل مسائلی مانند تأمین مواد اولیه مناسب می‌توان به صنعت باتری‌سازی در ایران امیدوار بود.
چرا حمایت از صنعت باتری‌سازی ایران اهمیت دارد؟
نقش خودروهای برقی در کاهش آلاینده‌ها سبب شده که مسئولان بیش از پیش به حل مشکلات زیرساختی این حوزه علاقه نشان بدهند. با راه‌اندازی و گسترش شبکه شارژ خودروهای برقی در شهرهای ایران و حل مشکلات صنعت خودروسازی استفاده از ماشین‌های برقی در کشور ساده‌تر می‌شود.
در واقع، فعالان صنعت باتری‌سازی در سراسر جهان با مشکلات و چالش‌های مختلفی روبه‌رو هستند. تا زمانی که معادن فلزات مورد نیاز برای این باتری‌ها پیدا نشود یا دولت‌ها برای کاهش هزینه بازیافت باتری‌های مصرف‌شده گامی برندارند، این مشکلات به قوت خود باقی خواهند ماند. در مقابل، در کشورهایی که دولت‌های آنها از صنعت باتری‌سازی به عنوان یکی از صنایع زیربنایی برای تولید خودرو برقی حمایت می‌کنند، آینده این خودروها امیدوارکننده‌تر است. ایران هم از این قاعده مستثنی نیست.
کلام آخر
صنعت باتری‌سازی یکی از صنایع مهم و زیربنایی برای تسهیل استفاده از خودروهای برقی است. بااین‌حال، هنوز این صنعت در ایران به اندازه کافی رشد نکرده و همین مسئله مانع از پیشرفت صنعت ساخت خودرو برقی در ایران می‌شود. در واقع، برای اینکه به آینده خودروهای برقی در ایران امیدوار باشیم، علاوه بر تأمین زیرساخت‌های شارژ و بهره‌برداری از انرژی‌های تجدیدپذیر، باید امکانات و فناوری لازم برای تولید باتری خودرو برقی را هم فراهم کنیم. برای پیشرفت در این حوزه نیز باید روی نظر کارشناسان باتجربه و همکاری شرکت‌های دانش‌بنیان ایرانی همچون شرکت صنایع نیرو و انرژی پاک فولاد (صناپ) حساب کنیم.
شرکت‌های دانش‌بنیان ایرانی همچون صناپ نشان داده‌اند که هدفی جز گام برداشتن در مسیر توسعه اقتصادی و صنعتی سبز ایران ندارند و اگر فرصت‌های لازم را داشته باشند می‌توانند بسیاری از مشکلات پیش روی صنعت ساخت خودرو برقی در ایران از جمله تأمین انرژی لازم برای این خودروها را در کنار یکدیگر حل کنند.
