خودرو برقی یکی از ابزارهای لازم برای داشتن محیط زیستی سالم‌تر و زیباتر است. به همین دلیل، تقریبا تمام دولت‌های پیشرفته یا در حال توسعه جهان تلاش می‌کنند تا مردم خود را به استفاده از این خودروها ترغیب کنند. لازمه تشویق مردم به استفاده از خودروهای الکتریکی هم سیاست‌گذاری صحیح در این زمینه است. دولتمردان ایرانی هم اهمیت این مسئله را دریافته‌اند و هر روز تلاش می‌کنند تا با اتخاذ رویکردهای مناسب شهروندان را به رانندگی با خودروهای برقی ترغیب کنند. در این مقاله، با مهم‌ترین سیاست‌های حمایتی دولت برای تشویق مردم به استفاده از خودروهای برقی آشنا می‌شوید.
چرا باید مردم را به رانندگی با خودرو برقی تشویق کرد؟
خودروهای بنزینی جزو عوامل اصلی آلودگی هوا در شهرهای بزرگ ایرانی هستند. این خودروها برای حرکت از سوخت‌های فسیلی استفاده می‌کنند. سوخت‌های فسیلی هم عامل اصلی انتشار گازهای گلخانه‌ای و افزایش رد پای کربن محسوب می‌شوند.
در مقابل، خودروهای برقی از جریان برق تولید شده در نیروگاه‌های بزرگی همچون نیروگاه بادی سنگان یا نیروگاه خورشیدی فولاد مبارکه اصفهان استفاده می‌کنند. در حقیقت، خودروهای الکتریکی به منابع انرژی تجدیدپذیر وابسته هستند. انرژی‌های تجدیدپذیر مانند انرژی خورشیدی یا بادی هیچ وقت تمام نمی‌شوند، تولید و بهره‌برداری از آنها مقرون به صرفه است و مشکلی به نام تولید آلاینده‌ها را ایجاد نمی‌کنند. به همین دلیل، ترغیب شهروندان به استفاده از این خودروها به پررنگ‌تر شدن نقش خودروهای برقی در کاهش انتشار آلاینده‌ها کمک می‌کند و در نهایت، به نفع محیط زیست و اقتصاد کشور تمام می‌شود.
سیاست‌های حمایتی دولت برای گسترش استفاده از خودرو برقی
اولین و مهم‌ترین سیاست‌گذاری کلان برای ترویج استفاده از خودروهای برقی به قانون هوای پاک مصوب سال ۱۳۹۶ مربوط می‌شود. در ماده ۹ این قانون آمده:
«وزارت کشور موظف است با همکاری وزارتخانه‌های صنعت، معدن و تجارت و امور اقتصادی و دارایی (گمرک جمهوری اسلامی ایران)، زمینه نوسازی ناوگان حمل‌ونقل عمومی شهری با اولویت شهرهای بالای ۲۰۰هزار نفر جمعیت را ظرف مدت ۵ سال از محل منابع درآمدی ماده (۶) این قانون از طریق کمک بلاعوض، یارانه، تسهیلات یا صفر نمودن سود بازرگانی واردات خودروهای برقی- بنزینی (هیبریدی) و خودروهای الکتریکی و موتورسیکلت برقی، به انجام برساند.
تبصره – خودروهای برقی- بنزینی، موتورسیکلت و خودروهای الکتریکی تولید داخل از پرداخت مالیات بر ارزش افزوده معاف می‌باشند.»
در حقیقت، با وضع این قانون، زمینه برای حمایت هر چه بیشتر دولت از رانندگی با خودروهای برقی فراهم شده است. بر این اساس، دولتمردان تاکنون تلاش‌های مختلفی برای ترویج خودرو برقی داشته‌اند که در ادامه، مهم‌ترین نمونه‌های این تلاش‌ها را می‌خوانید.
۱. راه‌اندازی سامانه جدید عرضه خودروهای برقی
در اردیبهشت ماه سال ۱۴۰۳، سامانه جدیدی برای عرضه خودروهای برقی راه‌اندازی شد. در این سامانه مشخصات خودروهای مختلف آماده فروش و اطلاعیه‌های مربوط به عرضه خودروهای برقی منتشر می‌شود. به این ترتیب، مردم می‌توانند برای خرید خودروهای برقی از یارانه دولتی بهره‌مند شوند و این خودروها را با قیمتی مناسب‌تر خریداری کنند. همچنین، از طریق این سامانه خرید خودروهای برقی به کاری ساده‌تر تبدیل شده تا شهروندان ایرانی برای خرید خودروهای برقی مشکل کمتری داشته باشند.
بر اساس سند چشم‌انداز عرضه خودرو برقی تا سال ۱۴۱۰، پیش‌بینی شده که تا پایان این سال حدود ۱میلیون خودرو برقی، ۵هزار اتوبوس برقی و ۸۰۰هزار موتورسیکلت الکتریکی در ایران وجود داشته باشد.
۲. پیش‌بینی افزایش زیرساخت‌های شارژ خودرو برقی
یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های مربوط به رانندگی با خودرو برقی به ایستگاه‌های شارژ این خودروها مربوط می‌شود. برای اینکه شهروندان به استفاده از خودروهای برقی ترغیب شوند باید مطمئن شوند که موقع رانندگی نگران شارژ خودروی خود نیستند. همین موضوع هم سبب شده تا بخشی از سند چشم‌انداز عرضه خودرو برقی تا سال ۱۴۱۰ به سیاست‌گذاری در زمینه زیرساخت‌های شارژ خودرو برقی مربوط شود. در این سند پیش‌بینی شده تا که ۱۰ سال آینده ۱میلیون و ۷۰هزار ایستگاه برای شارژ خودروهای برقی سواری و ۱۰۴ ایستگاه شارژ سریع برای اتوبوس‌های برقی راه‌اندازی شود.
۳. راه‌اندازی سامانه فناورانه خودرو برقی در نظام ایده‌ها و نیازها
یکی دیگر از دغدغه‌های اصلی کارشناسان برای ترویج استفاده از خودروهای برقی تولید این خودروها در داخل کشور است. در حقیقت، برای اینکه خودروهای برقی کارایی لازم را داشته باشند، نباید برای تولید قطعات و تجهیزات به واردات متکی باشند. همین دغدغه هم سبب شده که سامانه فناورانه خودرو برقی در نظام ایده‌ها و نیازها که با نام سامانه فناورانه خودرو برقی هم شناخته می‌شود، در اسفند ۱۴۰۲ رونمایی شود. کارشناسان و صاحب‌نظران در این سامانه ایده‌های خود را ثبت می‌کنند تا با همکاری سازمان‌ها و شرکت‌های فعال در این عرصه به مرحله اجرا دربیایند. این اقدام به نوبه خود می‌تواند در دسترسی راحت‌تر مردم به خودروهای برقی با قیمت‌های مناسب‌تر نقش مهمی ایفا کند.
کلام آخر
خودروهای الکتریکی در آینده‌ای نه چندان دور به وسایل نقلیه اصلی در جهان تبدیل می‌شوند. برای اینکه شهروندان ایرانی از این قافله عقب نمانند، به تلاش بیشتر دولتمردان نیاز است. سیاست‌های حمایتی دولت برای تشویق مردم به استفاده از خودروهای برقی باید به مرحله اجرا دربیایند تا بیش از پیش شاهد حضور این خودروها در جاده‌های ایران باشیم.
اجرای این سیاست‌ها به زیرساخت‌هایی مانند بهره‌برداری بیشتر و بهتر از انرژی‌های تجدیدپذیر نیاز دارد. شرکت‌های دانش‌بنیان ایرانی مانند شرکت صنایع نیرو و انرژی پاک فولاد (صناپ) هم در همین راستا گام برمی‌دارند. دغدغه اصلی صناپ به عنوان یکی از شرکت‌های فعال در زمینه انرژی‌های تجدیدپذیر گام برداشتن در مسیر توسعه اقتصادی و صنعتی سبز ایران است.
