یافتن راه‌حل مؤثر برای حل مسائل و دغدغه‌های جهانی زیست‌محیطی نیاز به اقدام بلندمدت دارد. سرعت تغییرات اقلیمی، صنعت برق را به سمت یافتن راه‌های نوآورانه برای استفاده از انرژی‌های پاک سوق داده است. با توجه به اینکه اقتصادهای جهانی با تأثیر تغییرات آب و هوایی مقابله کرده و به تدریج به سمت شرایط عادی جدید حرکت می‌کنند، صنایع و تأسیسات تجاری باید تمام تلاش خود را در جهت حرکت به سمت استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر به کار ببندند. انرژی‌های تجدیدپذیر به عنوان یکی از مهم‌ترین ابزارها برای به حداقل رساندن اثرات منفی بحران آب و هوایی شناخته می‌شوند. پیشرفت‌های اقتصادی و پیشرفت‌های فناوری در زمینه انرژی‌های تجدیدپذیر، مانند جذب و ذخیره کربن، مستقیماً بر استراتژی‌های توسعه پایدار تأثیر می‌گذارند. در این مقاله، در مورد انواع مختلف منابع انرژی تجدیدپذیر برای توسعه پایدار می‌خوانید.
نگاهی کوتاه به مفهوم توسعه پایدار
اصطلاح توسعه پایدار در سال ۱۹۸۷ به عنوان یک مفهوم مورد بحث پدیدار شد. توسعه پایدار یعنی توسعه و پیشرفتی که بتواند نیازهای حال حاضر را بدون به خطر انداختن توانایی نسل‌های آینده برای انجام همین کار برآورده کند.
توسعه پایدار عوامل اجتماعی، زیست محیطی و اقتصادی را برای داشتن تعادلی بهینه در نظر می‌گیرد و در عین حال کیفیت زندگی را افزایش می‌دهد. از این نقطه نظر، پایداری، یک هدف بلندمدت است و توسعه پایدار شامل روش‌ها و استراتژی‌های مختلفی است که می‌توان به طور موثر برای دستیابی به هدف پایداری از آن‌ها استفاده کرد.
منابع انرژی تجدیدپذیر برای توسعه پایدار
منابع انرژی تجدیدپذیر برای توسعه پایدار از جریان طبیعی و ثابت انرژی در محیط زیست نشأت می‌گیرند. در ادامه به برخی از منابع انرژی تجدیدپذیر سودمند در جهت رسیدن به توسعه پایدار نگاهی می‌اندازیم.
انرژی زیست توده
انرژی زیست توده که از منابع بیولوژیکی به دست می‌آید، می‌تواند برای تولید برق، گرما، پخت و پز و تولید سوخت برای حمل و نقل استفاده شود. انرژی زیستی قابلیت بالایی برای به حداقل رساندن انتشار گازهای گلخانه‌ای و تامین سوخت کافی در آینده دارد.
انرژی مستقیم خورشیدی
انرژی مستقیم خورشیدی اصطلاحی است برای توصیف تمام منابع انرژی تجدیدپذیر برای توسعه پایدار که از نور مستقیم خورشید نشأت می‌گیرند، استفاده می‌کنند. انرژی حرارتی و بادی اقیانوس‌ها متکی به نور خورشید هستند که در زمین جذب شده و تبدیل به اشکال دیگر می‌شود. انرژی خورشیدی در نیروگاه‌هایی مانند نیروگاه خورشیدی فولاد مبارکه اصفهان از تابش خورشید برای تولید برق به منظور رفع نیازهای روشنایی استفاده می‌کند. علاوه‌بر‌این، انرژی خورشیدی برای تولید سوخت نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد که می‌تواند برای حمل و نقل یا سایر اهداف مورد استفاده قرار گیرد.
انرژی برق‌آبی
انرژی برق‌آبی یکی از منابع حیاتی انرژی تجدیدپذیر برای توسعه پایدار است. انرژی برق‌آبی با دستکاری ارتفاع آب از سطح بالاتر به سطح پایین‌تر تولید می‌شود. این انرژی برای تولید برق یا حرکت توربین‌ها استفاده می‌شود. انرژی برق‌آبی با استفاده از فناوری‌های توسعه‌یافته، هیچ گونه گاز گلخانه‌ای تولید نمی‌کند و بنابراین منبع سبز انرژی نامیده می‌شود.
انرژی بادی
از زمان ظهور انرژی بادی، این انرژی در مرکز توجه قرار گرفته و به یکی از قابل اعتمادترین منابع انرژی تجدیدپذیر برای توسعه پایدار تبدیل شده است. انرژی باد بر مهار انرژی جنبشی از جریان هوا متمرکز است و در درجه اول برای حرکت توربین‌های بزرگ بادی و تولید برق استفاده می‌شود. این انرژی در نیروگاه‌هایی مانند نیروگاه بادی سنگان به انرژی قابل مصرف برای خانه‌ها و صنایع مختلف تبدیل می‌شود.
انرژی زمین‌گرمایی
انرژی زمین‌گرمایی که به عنوان منبع گرما از قسمت داخلی سیاره زمین به دست می‌آید، یک منبع انرژی تجدیدپذیر قابل اعتماد برای توسعه پایدار است. پوسته زمین به شدت دارای حرارت است و این گرما به طور نامتوازنی پراکنده می‌شود. گرما از مخازن آبی با کمک چاه یا روش‌های دیگر استخراج می‌شود. هنگامی که گرما به سطح زمین می‌رسد، می‌توان از آن برای تولید الکتریسیته یا برای هر هدف دیگری که به انرژی گرمایی نیاز دارد استفاده کرد.
انرژی اقیانوس‌ها
در سطح اقیانوس، با عبور باد، امواج ایجاد می‌شود. هر چه باد طولانی‌تر و شدت آن بیشتر باشد، میزان انرژی تولید شده به طور قابل توجهی افزایش می‌یابد. ۷۱ درصد از سطح کره زمین را آب‌ها تشکیل می‌دهند که ۹۶.۵ درصد از این ۷۱ درصد مربوط به اقیانوس‌ها است. این میزان پتانسیل این را دارد که نیازهای انرژی جمعیت جهان را برآورده کند. انرژی را می‌توان از اقیانوس‌ها با کمک اختلاف حرارتی بین آب‌های کم عمق و عمیق دریا، باد، جزر و مد و امواج به دست آورد.
رابطه متقابل انرژی‌های تجدیدپذیر با توسعه پایدار
انرژی‌های تجدیدپذیر رابطه مستقیمی با توسعه پایدار دارند. تأثیری که منابع انرژی تجدیدپذیر بر بهره‌وری و توسعه انسانی دارند، موجب ایجاد فرصت‌های جدیدی در زمینه‌ی کاهش تغییرات آب و هوا، دسترسی به انرژی پاک، توسعه اجتماعی و اقتصادی، به حداقل رساندن اثرات بهداشتی و زیست‌محیطی و امنیت انرژی می‌شود.
اگر به اهداف مطرح شده در زمینه‌ی توسعه پایدار دقت کنیم، در می‌یابیم که یکی از این اهداف که دسترسی به انرژی پاک و ارزان است، به طور مستقیم به منابع انرژی تجدیدپذیر اشاره می‌کند. حال آن که در سایه استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر و همکاری با شرکت‌هایی مانند شرکت صنایع نیرو و انرژی پاک فولاد (صناپ) می‌توان اهداف دیگر توسعه پایدار را نیز محقق کرد.
کلام آخر
سوخت‌های فسیلی هنوز بیش از ۸۰ درصد از تولید جهانی انرژی را تشکیل می‌دهند. تا سال ۲۰۲۰ حدود ۲۹ درصد برق در دنیا از منابع تجدیدپذیر تامین شده است که اگر به این عدد در سال ۲۰۱۹ نگاه کنیم (حدود ۲۷ درصد)، نشان از رشد آماری استفاده از این منابع پاک و ارزان توسط جوامع مختلف است که خود بیان‌گر درک این جوامع از رابطه منابع تجدیدپذیر با مفهوم توسعه پایدار خواهد بود.
