در بسیاری از روزهای سال، مدارس و ادارات به دلیل آلودگی هوا تعطیل می‌شوند. آمار بیماری‌هایی که علت آنها آلودگی هوا در ایران و انتشار گازهای گلخانه‌ای است، روزبه‌روز افزایش می‌یابد. این پدیده نامطلوب که معمولا تیترهای خبری بسیاری را به خود اختصاص می‌دهد، به دلایل مختلفی اتفاق میفتد. در این مقاله، با آمارهای تکان‌دهنده‌ای که در زمینه آلودگی هوا در کشور وجود دارند آشنا می‌شوید. پس از آن هم علل اصلی این اتفاق را می‌خوانید و در نهایت، با راهکارهایی که می‌توانند در کاهش آلودگی هوا در ایران نقش مؤثری داشته باشند، آشنا می‌شوید.
آمارهای مربوط به آلودگی هوا در ایران
تحقیق در مورد آلودگی هوا و محیط زیست نشان می‌دهد که آمارهای آلودگی هوا در ایران بسیار تکان‌دهنده هستند. بر اساس آنچه وزارت بهداشت اعلام کرده، هر سال ۲۰هزار مرگ و میر مرتبط با آلودگی هوا در کشور اتفاق میفتد. طبق این یافته‌ها، بیش از نیمی از مردم ایران در معرض هوای آلوده قرار می‌گیرند و خساراتی که آلودگی هوا در کشور ایجاد می‌کند، هر سال به چیزی نزدیک به ۷میلیارد دلار می‌شود.
بیشترین آلودگی هوا در ایران به استان و شهر تهران مربوط می‌شود. آلودگی هوا در پایتخت ایران هر سال باعث ۳۷۰۰ مرگ می‌شود. همچنین آلودگی در این کلان‌شهر ایرانی هر سال بیش از ۲.۳میلیارد دلار می‌شود. پس از تهران، شهرهای استان‌های خوزستان، اصفهان، کرمانشاه و گلستان در مرتبه‌های بعدی قرار دارند. این آمار تکان‌دهنده نشان می‌دهد که باید به مسئله آلودگی هوای ایران بیشتر توجه شود.
علت آلودگی هوا در ایران چیست؟
آلودگی هوای ایران به دلایل مختلفی اتفاق میفتد که مهم‌ترین آنها عبارت‌اند از:
- استفاده از خودروهای قدیمی و فرسوده که با بنزین و سوخت‌های فسیلی کار می‌کنند؛
- به کار بردن مازوت یا نفت کوره به دلیل ارزان‌تر بودن در نیروگاه‌های مختلف؛
- تبخیر بنزین در جایگاه‌های سوخت خودروهای بنزینی.
عواملی نظیر این عوامل می‌توانند به افزایش انتشار گازهای گلخانه‌ای به‌ویژه دی‌اکسید کربن کمک کنند. در نتیجه، آلودگی هوا به شکلی روزافزون جان انسان‌ها را می‌گیرد و باعث آلوده‌تر شدن محیط زیست جانوران و گیاهانی می‌شود که وجود آنها برای زندگی انسان‌ها ضروری است.
راهکارهایی برای مقابله با آلودگی هوا در کشور
برای مقابله با آلودگی هوا در ایران می‌توان از روش‌های مختلفی بهره برد. مهم‌ترین این راهکارها را در ادامه می‌خوانید.
۱. استفاده از خودروهای بهتر
خودروها و موتورسیکلت‌های فرسوده بر آلودگی هوای ایران تأثیر مهمی دارند. این خودروها و وسایل نقلیه با سوزاندن بنزین و سوخت‌های فسیلی باعث گرم شدن زمین و افزایش آلاینده‌ها در جو می‌شوند. در مقابل، می‌توان از خودروهای جدیدتری که مطابق با استانداردهای جهانی ساخته شده‌اند استفاده کرد. حذف خودروهای فرسوده از ناوگان حمل و نقل کشور و رانندگی با خودروهایی مانند ماشین برقی باعث می‌شود که به جای سوزاندن سوخت‌های فسیلی از انرژی‌های پاک استفاده شود.
۲. کنترل صنایع آلاینده هوا
راهکار بعدی برای مقابله با آلودگی هوای ایران تدوین استانداردها و مقررات سخت‌گیرانه‌تری برای صنایعی است که بیشترین آلایندگی را دارند. با اجرای قوانین و مقرراتی مانند قانون هوای پاک هم می‌توان به کاهش آلاینده‌ها در این بخش امیدوار بود.
۳. گسترش استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر
روش مؤثر دیگری که به کاهش آلاینده‌ها در کشور کمک می‌کند، استفاده بیشتر از انرژی‌های تجدیدپذیر است. انرژی‌هایی مانند انرژی خورشیدی و بادی و بهره‌برداری از نیروگاه‌هایی مانند نیروگاه خورشیدی فولاد مبارکه اصفهان و نیروگاه بادی سنگان که در نقاط مهم و استراتژیک از نظر جغرافیای واقع شده‌اند، می‌تواند به کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای کمک کند. این نیروگاه‌ها در کاهش انتشار آلاینده دی‌اکسید کربن در هر سال نقش مهمی دارند.
به عنوان مثال، نیروگاه خورشیدی اصفهان هر سال ۱میلیون تن از آلاینده‌های دی‌اکسید کربن را کاهش می‌دهد و نیروگاه بادی سنگان هر سال به کاهش ۵۰۰هزار تن آلاینده دی‌اکسید کربن کمک می‌کند. نیروگاه‌هایی مانند نیروگاه‌های شرکت صنایع نیرو و انرژی پاک فولاد (صناپ) در کاهش آلودگی هوای ایران نقش مؤثری ایفا می‌کنند و باید بهره‌برداری از آنها برای تولید انرژی بیشتر مورد توجه قرار گیرد.
۴. افزایش آگاهی عمومی
علاوه بر سایر روش‌هایی که از آنها نام بردیم، افزایش آگاهی عمومی و اطلاع‌رسانی از طریق رسانه‌های گروهی می‌تواند به کاهش آلاینده‌های محیط زیست کمک کند. وقتی مردم با عوامل مؤثر بر افزایش آلودگی هوا، تأثیر آن بر سلامت عمومی و راه‌های مقابله با این پدیده آشنا شوند، برای سلامت محیط زیست بیشتر تلاش می‌کنند. در نتیجه، اوضاع هوای ایران بهتر خواهد شد.
کلام آخر
آلودگی هوای ایران، به‌ویژه در کلان‌شهرهایی مانند تهران، اصفهان و اهواز را می‌توان به روش‌های مختلفی کمتر کرد. تأسیس نیروگاه‌های انرژی‌های تجدیدپذیر مانند نیروگاه‌های شرکت صناپ می‌تواند در این حوزه نقش مهمی ایفا کند. بهره‌برداری از این انرژی‌ها در کنار سایر راهکارهای مقابله با آلودگی هوا در کشور می‌تواند به داشتن محیط زیستی سالم‌تر و هوایی تمیزتر از همیشه کمک کند.
